Cuộc đời con người luôn là một thách đố và là cuộc đấu tranh không ngừng trong những chọn lựa. Chúng ta chọn ánh sáng hay bóng tối; chọn sự thật hay sự gian dối. Lựa chọn của người đời thường khác với lựa chọn của người con Chúa. Người đời trốn chạy ánh sáng vì sợ những việc làm xấu xa của mình bị phơi bày. Ghét ánh sáng và yêu thích bóng tối là thảm kịch của con người, bởi lẽ con người được sinh ra là để sống cho ánh sáng. Thiên Chúa không xây dựng hỏa ngục, cũng không đào những hố thẳm sâu tối tăm, nhưng chính con người, bằng những chọn lựa sai lầm của mình, đã tự đào và tự nhốt mình vào vực thẳm bóng tối. Vì thế, ai từ chối ánh sáng của Thiên Chúa sẽ dần tàn lụi trong bóng tối của chính mình, và chính bóng tối ấy lại đưa con người ngày càng xa rời ánh sáng.

Tin Mừng thánh Gioan mà chúng ta vừa nghe giới thiệu cho chúng ta về Ngôi Lời là Ánh Sáng thật, được sai đến để soi sáng thế gian, tiêu diệt bóng đêm tội lỗi và dẫn đưa con người từ đêm tối bước vào ánh sáng vĩnh cửu, từ cõi chết đến sự sống phục sinh. Ở đây, chúng ta thấy rõ sự đối nghịch giữa ánh sáng và bóng tối. Danh từ “ánh sáng” được lặp đi lặp lại nhiều lần trong bài Tin Mừng. Ánh sáng ấy chính là Hài Nhi Giêsu, được đặt nằm trong máng cỏ. Ánh sáng này là hồng ân Thiên Chúa ban cho vũ trụ, trở nên dấu chỉ hữu hình của thực tại thiêng liêng cao cả, dẫn con người đến sự hiểu biết trọn vẹn về Chân Lý, là sự sống đời đời.

Ánh sáng – Ngôi Lời mở ra niềm hy vọng

Khi Ngôi Lời trở thành xác phàm, Người là ánh sáng thật chiếu soi cuộc đời con người. Hài Nhi Giêsu nơi máng cỏ mà chúng ta chiêm ngắm chính là ánh sáng thật, bởi Người mạc khải cho chúng ta biết sự thật về Thiên Chúa và về con người. Người đến để cho nhân loại nhận ra Thiên Chúa là Cha giàu lòng xót thương, còn con người là những tội nhân được Thiên Chúa yêu thương và cứu độ. Từ nay, trời đất được giao hòa, Thiên Chúa kết duyên với nhân loại. Ánh sáng bừng lên chiếu rọi vào bóng tối thế gian, và con người được thấy ánh sáng của sự sống. “Ánh sáng chiếu soi trong bóng tối, và bóng tối đã không diệt được ánh sáng” (Ga 1,5).

Trở lại với bài Tin Mừng, ánh sáng mà thánh Gioan làm chứng chính là Đức Giêsu Kitô. Gioan ý thức rằng sự xuất hiện của ông chỉ là sự xuất hiện của một con người được sai đến, nên ông không thể là ánh sáng. Bởi lẽ, tự con người không thể tạo ra nguồn sáng. Chỉ có Đức Kitô, Đấng từ Thiên Chúa mà đến, mới là Ánh Sáng mang lại ơn giải thoát cho nhân loại. Vì yêu thương, Đức Kitô đã từ bỏ vinh quang trời cao để đến với con người, hầu dẫn đưa con người trở về nguồn sống đích thật. Do đó, sự xuất hiện của Chúa Giêsu là để phá tan bóng đêm đang bóp nghẹt niềm vui sống: bóng đêm của ghen ghét hận thù, của cái tôi ích kỷ, tham lam, hẹp hòi, và bóng đêm của một nền văn hóa sự chết.

Đức Kitô chính là hiện thân của tình yêu, của lòng bao dung và tha thứ, của sự cảm thông sâu xa. Đó chính là ánh sáng mà nhân loại đang khát khao, bởi chỉ có tình yêu mới đem lại bình an và niềm hy vọng, và chỉ có lòng bao dung mới kiến tạo được sự an nhiên cho cuộc sống. Quả thật, Satan đã gieo rắc bóng tối hận thù trong thế gian, nhưng Đức Kitô đến để xua tan bóng tối ấy bằng trái tim yêu thương. Chỉ có tình yêu phát xuất từ Đức Kitô mới có sức mạnh cứu độ con người.

Ánh sáng – Ngôi Lời mở ra một thế giới mới

Ngày nay, các thế lực sự dữ vẫn không ngừng hiện diện và tìm mọi cách để dập tắt ánh sáng. Cuộc giao tranh giữa ánh sáng và bóng tối vẫn tiếp diễn trong lòng thế giới và trong chính mỗi con người. Thánh Phaolô đã diễn tả thực trạng ấy: “Điều tôi muốn thì tôi không làm, còn điều tôi không muốn thì tôi lại làm” (Rm 7,15). Tuy nhiên, thánh Gioan khẳng định một chân lý nền tảng: “Bóng tối không diệt được ánh sáng.” Qua Đức Kitô, chúng ta được soi sáng để nhận biết điều hay lẽ phải, biết phân định và đánh giá đúng đắn trong đời sống. Trong Đức Kitô, tất cả đều được trở nên con cái Thiên Chúa, con cái sự sáng. Người mở ra chiều kích thiêng liêng của những mối tương quan giữa con người với nhau, được xây dựng trên luật bác ái và tình yêu. Những tương quan ấy chỉ thực sự tỏa sáng khi được đặt nền tảng trên chân lý và tình yêu của Thiên Chúa. “Ai yêu thương anh em mình thì ở trong ánh sáng” (1 Ga 2,10).

Hôm nay, Hài Nhi Giêsu đến để mở ra cho nhân loại một thế giới mới: thế giới của công bình, của yêu thương và của hạnh phúc viên mãn – thế giới mà muôn dân đang mong đợi. Chiến tranh và hận thù sẽ được thay thế bằng niềm vui và hạnh phúc. Từ hang đá Bêlem, một nguồn ánh sáng diệu kỳ bừng lên: ánh sáng của một kỷ nguyên mới, ánh sáng nối kết trời với đất, Thiên Chúa với con người, và mang lại bình an đích thực cho toàn thể nhân loại.

Hãy là ánh sáng cho trần gian

Trong thế giới hôm nay, khi con người dễ bị cuốn vào những ảo tưởng và bóng tối của sự dữ, đêm đen và bóng tối trở thành nơi ẩn náu của bạo lực, bất công, truỵ lạc và tội lỗi. Chính vì thế, Chúa Giêsu đã nói: “Người ta yêu bóng tối hơn ánh sáng, vì các việc họ làm thì xấu xa” (Ga 3,19-20). Khi con người mải mê chạy theo thứ ánh sáng giả tạo ấy, bạo lực gia tăng, hận thù và chia rẽ ngày càng sâu sắc, và bóng đêm của tội lỗi cùng sự chết phủ bóng trên nhân loại.

Nhân loại hôm nay đang khẩn thiết cần đến ánh sáng thật của Đức Kitô để tìm lại ý nghĩa và sự sống cho đời mình. Chúng ta, những người Kitô hữu, được Chúa mời gọi trở nên ánh sáng cho thế gian: “Anh em là ánh sáng thế gian” (Mt 5,14). Khi đón nhận ánh sáng của Ngôi Lời, mỗi người cũng được mời gọi mang ánh sáng ấy đến những nơi còn chìm trong bóng tối, đồng thời để ánh sáng ấy chiếu soi và biến đổi chính cuộc đời mình. Chỉ khi đó, ánh sáng của Đức Kitô mới thực sự lan tỏa khắp nơi.

Ước gì trong hành trình đức tin mỗi ngày, chúng ta luôn biết chọn đứng về phía ánh sáng, can đảm bước ra khỏi bóng tối của ích kỷ, hận thù và tội lỗi, để ánh sáng Đức Kitô chiếu soi và đổi mới cuộc đời chúng ta. Khi sống trong ánh sáng, chúng ta không chỉ tìm được bình an và hy vọng cho chính mình, mà còn trở nên dấu chỉ hy vọng cho thế giới hôm nay. Xin cho mỗi người chúng ta biết trở thành một ngọn đèn nhỏ bé hay như một đốm lửa hồng trong đống trờ tàn lụi nhưng trung thành, để từ ánh sáng ấy, nhiều tâm hồn được dẫn về với Nguồn Sáng vĩnh cửu là chính Đức Kitô, Chúa chúng ta. Amen

Lm Gioakim Nguyễn Xuân Văn